Światowy dzień Walki z Rakiem 2020
03-04-2025 02:42
4 lutego obchodzimy Światowy Dzień Walki z Rakiem. Święto zostało ustanowione w 2000 roku podczas Światowego Szczytu Walki z Rakiem w Paryżu. Z tej okazji na całym świecie organizowane są dni otwarte w placówkach onkologicznych, podczas których zarówno pacjenci onkologiczni, jak i osoby zdrowe, mogą skorzystać z konsultacji, porad ze specjalistami oraz bezpłatnych badań diagnostycznych i przesiewowych. Z artykułu dowiesz się więcej na temat żywieniowego wsparcia profilaktyki chorób nowotworowych.
Niestety nie można precyzyjnie określić jednej, konkretnej przyczyny powstawania nowotworów. Najczęściej choroba nowotworowa jest efektem zespołu wielu czynników związanych z nałogami, środowiskiem, stylem życia, zachowaniami seksualnymi czy wykonywanym zawodem. Niezaprzeczalnie choroba ta jest poważnym problemem zdrowotnym na całym świecie. Przestrzeganie pewnych zaleceń profilaktycznych może istotnie zmniejszyć ryzyko występowania wielu nowotworów złośliwych.
Wsparcie żywieniowe w profilaktyce nowotworów:
✅ Codziennie zadbaj o spożywanie około 400-500g warzyw - nie jest to wcale takie trudne jak się wydaje :) Wystarczy jednego dnia zjeść np. 3 ogórki kiszone (łącznie 180 g), 1 pomidora (170 g) i sałatkę brokułową składającą się z 200 g ugotowanych na parze brokułów. Sumarycznie daje to 550 g warzyw zjedzonych w smaczny i przede wszystkim zdrowy sposób.
✅ Staraj się spożywać kolorową żywność, wtedy Twoja dieta będzie nie tylko urozmaicona pod względem smakowitości, ale również wartości odżywczych! Pomarańczowe owoce i warzywa (marchew, dynia, papryka, owoc kaki, rokitnik) zawierają np. antynowotworowe karotenoidy, czerwone (głównie pomidor) - likopen, niebieskie i fioletowe (np. owoce jagodowe) dostarczają antocyjanów i fenolokwasów, zielone takie jak: brokuł, kapusta, brukselka, jarmuż zawierają związki glikozydowe. Tak naprawdę skład chemicznych większości warzyw i owoców jest naprawdę bogaty, dlatego tak ważne jest spożywanie różnorodnych produktów każdego dnia.
✅ Dostarczaj wraz z dietą odpowiedniej ilości błonnika - 25-40g/dzień.
Co trzeba zjeść, żeby dostarczyć sobie takiej ilości?
- Na śniadanie polecamy np. owsiankę skomponowaną z 50 g płatków, 1 łyżki otrąb żytnich + ulubionych dodatków.
- Na drugie śniadanie: kromkę chleba żytniego z hummusem i pomidorem.
- Na obiad: kaszę gryczaną 50 g z indykiem i surówką z marchwi i chrzanu.
- Na podwieczorek: bowl owocowy skomponowany np. z jabłka, mandarynki, kiwi i orzechów włoskich.
- Na kolację serek wiejski wymieszany z rzodkiewką, szczypiorkiem, kiełkami podany z grahamką.
Takie posiłki dostarczą jednego dnia ponad 30 g błonnika.
✅ Wprowadź do diety produkty wzmacniające układ odpornościowy takie jak np.: kurkuma, czarnuszka (najlepiej olej), imbir, pyłek kwiatowy lub pierzga.
✅ Unikaj nadmiernego spożycia alkoholu, zwłaszcza wysokoprocentowego oraz palenia papierosów.
✅ Unikaj nadmiernego spożycia czerwonego mięsa - zalecana podaż wynosi do 500 g mięsa (po obróbce termicznej) na tydzień. Mięso przetworzone tj. kiełbasa, parówki, szynka itp. zostały zaklasyfikowane do grupy 1 czynników, co do których istnieją przekonujące dowody, że są rakotwórcze dla człowieka. W grupie tej znajdują się m.in. azbest, alkohol, tytoń czy zakażenie Helicobacter Pylori.
✅ Nie spożywaj zapleśniałych produktów - nie wystarczy odkroić części owocu czy warzywa, gdzie widoczna jest pleśń. Należy wyrzucić cały produkt.
✅ Unikaj częstego spożywania produktów smażonych w głębokim tłuszczu - w przysmażonej i przypieczonej skórce obecne są związki, które mogą zwiększać ryzyko nowotworzenia. Podobna sytuacja dotyczy produktów grillowanych i wędzonych, które zawierają wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA).
✅ Nie zapominaj o codziennej aktywności fizycznej.
Wsparcie żywieniowe w chorobie nowotworowej:
Warto pamiętać o tym, że dieta antynowotworowa, to nie jest ta sama dieta, co w chorobie nowotworowej. Oczywiście wcale nie oznacza to, że dieta pacjentów onkologicznych można znacznie się różnić od antynowotworowej, bo część wytycznych będzie podobna, natomiast przy planowaniu żywienia należy wziąć pod uwagę stan odżywienia pacjenta, rodzaj nowotworu czy stadium zaawansowania. Tutaj kwestia żywienia powinna być bardziej spersonalizowana, ponieważ rodzaj spożywanych pokarmów, częstotliwość i ilość będą w dużej mierze zależały od stanu pacjenta. Uniwersalną radą, którą można zastosować przy wsparciu w chorobie nowotworowej jest zwracanie uwagi na jakość spożywanych produktów.
Literatura:
- Md. Asaduzzaman Khan i wsp., Anticancer Activities of Nigella Sativa (Black Cumin), Tradit Complement Altern Med., 8, 2011.
- Daniel I., Sadowska J., Przeciwnowotworowe Działanie Produktów Roślinnych – Egzotyczne Superfoods I Produkty Z Polskiej Piramidy Żywienia, Kosmos. Postępy Nauk Biologicznych, 3(313), 2016.
- Zdrojewicz Z., Panek G., Sobczak J., Wpływ spożywania nadmiaru mięsa na zdrowie człowieka, Medycyna rodzinna, 3/2016.
- Wiśniewski D., Leczenie żywieniowe pacjentów onkologicznych, Piel Zdr Publ., 9(2), 2019.